عقلای خارجه میگویند با اینکه اهل ایران ذاتا خیلی باهوش و بیش از هر جنس آسیا طالبِ علم و مستعد ترقی هستند، این اوقات در وزارتها و بر مناصب بزرگ دولت خیلی کم آدمِ قابل دیده میشود.
این حرف بسیار صحیح و سببِ آن واضح است. در هر ملکی که برحسب سوءاتفاق یک وزیرِ جاهل بر کل امور مسلط بشود، علم و هنر لابد باید از دوایر دولت فرار بکنند. رئیس ِ ناقابل به جهت حفظ مقام خود مجبور است به هر قسم تدبیر اهتمام نماید که عموم اهلِ دربخانه از خودش پستتر و نابکارتر باشند. در هر وجودی که فیالجمله هوش و علم ببیند باید لابد دشمن او باشد. توقع او از رؤسای امور فقط این خواهد بود که بیهنر و بیعار باشند. بدیهی است که در چنان دستگاه نه تنها مردم پیِ معرفت نخواهند رفت بلکه سعی خواهند کرد آنچه هم میدانند فراموش بکنند. چنانکه الآن جمعی از وجودهای ممتاز ایران بجهت دفع حسدِ این رؤسای ناقابل سعی دارند خود را بقدر امکان بیهنر و احمق قلم بدهند. در اینصورت چه جایِ تعجب است که فضل و هنر در دربخانهٔ دولت بهکلی مفقود و جمیع مناصب و مصالح این ملک بازیچهٔ جبال نابکار شده باشد.
این حرف بسیار صحیح و سببِ آن واضح است. در هر ملکی که برحسب سوءاتفاق یک وزیرِ جاهل بر کل امور مسلط بشود، علم و هنر لابد باید از دوایر دولت فرار بکنند. رئیس ِ ناقابل به جهت حفظ مقام خود مجبور است به هر قسم تدبیر اهتمام نماید که عموم اهلِ دربخانه از خودش پستتر و نابکارتر باشند. در هر وجودی که فیالجمله هوش و علم ببیند باید لابد دشمن او باشد. توقع او از رؤسای امور فقط این خواهد بود که بیهنر و بیعار باشند. بدیهی است که در چنان دستگاه نه تنها مردم پیِ معرفت نخواهند رفت بلکه سعی خواهند کرد آنچه هم میدانند فراموش بکنند. چنانکه الآن جمعی از وجودهای ممتاز ایران بجهت دفع حسدِ این رؤسای ناقابل سعی دارند خود را بقدر امکان بیهنر و احمق قلم بدهند. در اینصورت چه جایِ تعجب است که فضل و هنر در دربخانهٔ دولت بهکلی مفقود و جمیع مناصب و مصالح این ملک بازیچهٔ جبال نابکار شده باشد.
عرض بنده یک کلمه است.
پاسخحذفاولیای ما خواب و دولتِ ما در حال نزع است.
حالا که حرف به اینجا کشید از این نقطه هیچ دور نرویم، سرچشمه جمیع مصایب ایران نیست مگر کوتاه قدی رئیس الوزرا؛که چون خود کوتاه قد است کوتاهتران را خواهد تا در میان نمایان باشد.
پاسخحذفعيب و ايراد از ديوان شاهي نيست .خلق و طبع ايراني است كه ننه يتيم كرده اين مام ميهن را .
پاسخحذفكفاره ي جماعت بت ساز ، سجده ي زاري است .
كلامشان ياحق و كردارشان ناحق است ، اين بندگان ناخلف .
قجر ، تاوان دورويي جماعت است لوطي .
بيا بنداز روت نچاي شاگرد كبابي ، شام زياد خوردي .
معلوم نیست در قضیه عزیز زهره در چه برج بوده که نحوست زحل دامن گیر سنبله دو پیکر شده است.
پاسخحذفارسط که استاد و مشاور اسکندر مقدونی بود در جوابِ اسکندر در خصوص نابودی فرهنگ ایران زمین گفت:
پاسخحذفافراد ناقابل و بی لیاقت را به حکومت گمار و ادم های فرهیخته را زیر دست آنان گردان،که سبب از بین رفتن فرهنگ و تمدن ایران خواهد شد. چون این فرهیختگان یا فرار می کنند و یا دِق مرگ می شوند.فتامل...